Anders, als je hier niet mag blijven
Интервью Елены Пинкст (Соболевой) журналу «Margriet»
Elena Soboljeva (33) is getrouwd met Patrick Pinxt (30). Ze heeft drie dochters: Alyssa (8), Jennifer (1,5) en Nathalie (6 maanden).
De oudste kreeg ze met haar Nigeriaanse ex-vriend, toen ze nog in Rusland woonde. Maar Alyssa, die een getinte huid heeft, werd daar niet geaccepteerd. Elena werd op straat nagewezen en aangesproken op haar kind. Er werd gevraagd of ze zich niet schaamde en er werd achter haar rug om over haar gepraat. Via een correspondentievereniging leert Elena een Nederlands stel kennen en ze wordt samen met haar dochter uitgenodigd om naar Nederland te komen. Ze krijgen een toeristenvisum voor elf dagen, maar ze heeft geen geld om terug te gaan. Ze blijven bij het stel wonen, hebben geen papieren en zijn dus illegaal. De omstandigheden zijn niet best: er is weinig geld en vaak onvoldoende te eten.
Ze gaan bij kennissen wonen en Elena verdient wat geld door huizen schoon te maken. Ze raakt bevriend met een vrouw bij wie ze schoonmaakt en een kamer huurt. Via haar leert Elena omgaan met computers en begin 1999 plaatst ze een contactadvertentie op een datingsite. Pas in november ziet IT-specialist Patrick deze oproep en hij e-mailt haar. Elf dagen hebben ze intensief contact. Vierhonderd e-mails gaan over en weer en ze bellen elke dag.
Elena:
«Zelfs als ik twee keer per dag ging hardlopen in het Vondelpark, nam ik mijn telefoontje mee. Ik was zo verliefd, hoewel ik hem nog nooit had gezien. Begin december ontmoetten we elkaar voor het eerst. Ik had mijn dochter meegenomen en het klikte erg goed tussen Patrick en haar. Zij had een tekening voor hem gemaakt en voerde steeds het woord. We hebben met de auto half Nederland doorkruist, omdat Patrick wilde laten zien waar hij was opgegroeid. Nog geen week later woonden we samen. Ik heb nog wel getwijfeld of ik bij hem moest intrekken. Vooral omdat het zo snel ging en ik al een keer was teleurgesteld. Maar dit was anders. Patrick wist hoe penibel mijn situatie was en vond dat er snel iets moest veranderen.
We zijn naar een Bureau voor Rechtshulp en de Vreemdelingendienst gegaan om erachter te komen hoe ik een verblijfsvergunning kon krijgen. Dat kan niet door te trouwen, zoals vaak wordt gedacht. Ik moest terug naar Rusland voordat de procedure in gang kon worden gezet om een machtiging voor voorlopig verblijf (MVV) te verkrijgen. Omdat ik toen net bevallen was van onze dochter Jennifer, kreeg ik wat extra tijd, maar voor l februari 2001 moesten we, Alyssa en ik, weg zijn uit Nederland. Daarna kon Patrick de aanvraag voor een verblijfsvergunning indienen, die de Vreemdelingendienst dan met spoed zou behandelen. We konden niet geloven dat ik echt terug moest en mijn baby moest achterlaten.
Dat de Nederlandse overheid zulke krankzinnige wetten had ingevoerd! Ik moest na al die jaren terug naar Rusland, waar ik niets meer had! Jennifer was pas twee maanden oud, toen ik haar tot mijn verdriet bij Patrick moest achterlaten en samen met Alyssa terugging naar St. Petersburg. Patrick ging zo lang met de baby naar zijn moeder en tante. Vooral voor Alyssa was dit een ramp. Voor een donker kind is het niet leuk om te leven in Rusland. En ze sprak geen Russisch meer. Wel vloeiend Nederlands en Engels. Maar ja, we moesten toch terug: ik wilde niet illegaal in Nederland blijven. Dat was wel vreselijk, zonder baby en niet zeker weten of we ooit terug konden. Toen begon het wachten.
De situatie in Rusland werd steeds zwaarder. Alyssa miste Nederland: ze was en is tenslotte meer een Nederlands kind dan een Russisch. Het enige Russische aan haar is haar paspoort. Het was er -27 °C overdag, ‘s Nachts moesten we met truien aan slapen. Mijn zus en moeder zeiden voortdurend dat ik nooit terug had moeten komen naar Rusland, want nu moest ik maar zien of ik ooit nog terug kon. En ik miste Patrick en Jennifer zo. De Vreemdelingenwet deed moeilijk over mijn scheidingspapieren. En ik moest eerst een DNA-test doen om aan te tonen dat Alyssa echt mijn dochter was. Pas toen die uitslag binnen was, kreeg ik een voorlopige verblijfsvergunning voor vijfjaar. Ik heb zes weken geleefd tussen hoop en de vrees dat ik nooit meer terug zou mogen naar Nederland.
Vorig jaar juni zijn we getrouwd en begin januari is Nathalie geboren. Over twee jaar ga ik een procedure starten voor naturalisatie en dan krijg ik een Nederlands paspoort. Ik heb me snel aangepast in Nederland en heb geen problemen met de taal. Patrick en ik hebben een moeilijke tijd achter de rug. Onze relatie heeft vanaf het begin onder zware druk gestaan. Wel zijn we erg naar elkaar toegegroeid. Een voordeel was dat Patrick jarenlang in een asielzoekerscentrum heeft gewerkt en de procedures kende. Via een advocaat van zijn werk hebben we veel adviezen gekregen om de zaak te bespoedigen.
Ik weet dat veel vrouwen naar Nederland komen om met een Nederlander te trouwen voor de verblijfsstatus. Toen Patrick nog in het asielzoekerscentrum werkte, kreeg hij vaak aanbiedingen om voor geld met iemand te trouwen. Dat is bij ons niet het geval geweest. Ik ben weggegaan voor het welzijn van mijn dochter en kwam hier de liefde van mijn leven tegen. Ik mis Rusland niet. Ik gaf in Rusland les op een muziekschool, maar weet niet of dat hier ook zou kunnen. Momenteel ben ik huisvrouw en ik denk erover om weer te gaan werken als de jongste twee naar school gaan. Ik ben zo gelukkig. Het gaat goed met ons allemaal. Mijn oudste dochter wordt geaccepteerd, ze spreek perfect Nederlands en doet het goed op school. Patrick en zij zijn twee handen op een buik. Hij maakt geen verschil tussen haar en onze jongste twee. Het enige wat we nu nog willen, is dat zij ook zijn achternaam gaat dragen.»